Heb je astma? Dan weet je dat jouw longen erg gevoelig reageren op prikkels, zoals rook, uitlaatgassen, huisstofmijt of huisdieren. Je kunt er heel benauwd door worden of gaan hoesten. Als dit plotseling opkomt, spreken we van een astma-aanval. Gelukkig is dat niet bij iedereen het geval. Hoe erg verschilt per persoon. Maar wat is het precies? En wist je dat er verschillende soorten zijn? En hoe kun je er beter mee leren omgaan? In dit artikel vind je de antwoorden op deze vragen.
Wat is astma?
Astma is een ontsteking van de longen wat verschillende klachten veroorzaakt. Tijdens een astma-aanval zwellen de slijmvliezen in de neus, keel en longen op. Er wordt op zo’n moment meer vocht en slijm geproduceerd dan anders, waardoor de spieren rondom de luchtwegen verkrampt raken en samentrekken. De luchtwegen worden hierdoor smaller, waardoor ademen moeilijker gaat. Astma kan erfelijk zijn. In één familie hebben vaak meer mensen astma of een andere allergie. Het begint meestal als kind. Het kan ook pas op volwassen leeftijd beginnen, soms pas na je 50ste.
Welke vormen van astma zijn er?
Astma is onder te verdelen in verschillende vormen. De vormen verschillen van elkaar in de manier waarop klachten worden veroorzaakt. Het komt vaak voor dat iemand meerdere vormen heeft. Je kunt voor één of meer prikkels overgevoelig zijn. Meestal reageren de longen meteen na de prikkel, soms pas na uren.
- Allergisch astma: Bij deze veel voorkomende vorm kan de allergische reactie ontstaan door: pollen van bomen, grassen of onkruiden, stuifmeel, schimmels, huisstofmijt, dierlijke huidschilfers, bepaalde voedingsstoffen of bestanddelen van medicijnen et cetera. Op welke prikkel(s) iemand allergisch reageert en in welke mate verschilt sterk per persoon.
- Niet allergisch astma (intrinsiek): Bij deze vorm worden de klachten veroorzaakt door niet-allergische stoffen. Voorbeelden daarvan zijn: uitlaatgassen, rook (roken of meeroken), luchtvervuiling, fijnstof (van houtkachels of vuurwerk), benzine, parfum, de lucht van schoonmaakmiddelen of verf en bepaalde weersomstandigheden, zoals kou, mist of een vochtige lucht.
- Inspanningsastma: Hier ligt de oorzaak van de benauwdheid bij het leveren van inspanning, bij het snel in beweging komen. Beweging, stress en emoties kunnen voor het lichaam zeer inspannend zijn. Hierbij kan koude en vochtige lucht ook een rol spelen.
- Ernstig astma: Deze vorm is met medicatie moeilijk te behandelen. Hierdoor kunnen er veel klachten optreden. Gelukkig komt deze vorm van astma het minst vaak voor.
Hoe herken je astma?
Hieronder staat een rijtje met klachten die je kan ervaren bij astma. Vaak heb je last van één of meerdere van onderstaande symptomen:
- Hoesten, vooral ‘s nachts
- Benauwdheid
- Piepend ademen
- Periodes van veel hoesten en slijm
- Minder fit: sporten en/of bewegen kost moeite en hou je niet lang vol
- Door te hoog en te snel ademen bij het sporten een aanval ontwikkelen
Herken jij jezelf hierin en weet je nog niet of het astma is? Neem dan contact op met je huisarts. Aan de hand van deze symptomen alleen kan de diagnose astma niet vastgesteld worden. Daarvoor is nader onderzoek door een specialist (longarts) nodig.
Wat kun je zelf doen om het omgaan met astma gemakkelijker te maken?
De meeste mensen met astma kunnen met de juiste behandeling een normaal leven leiden. Omdat je 24 uur per dag met astma moet leven is het belangrijk dat je een goede balans probeert te vinden. Richt je vooral op wat je nog wel kunt en houd rekening met wat niet meer lukt. Hieronder vind je een aantal tips.
Tip 1: Kom in beweging
Zoek een manier van bewegen die bij jou past. Er zijn genoeg sportieve mogelijkheden om te werken aan een goede conditie en een goede ademhalingstechniek. Zoek het niet in extreme sporten, maar ga wandelen, fietsen of bezoek een sportcentrum waar je onder begeleiding kunt sporten. Een gespecialiseerde fysiotherapeut kan jou hier ook bij helpen. Duursporten zoals hardlopen, fietsen of balsporten kunnen jouw zuurstofopname verbeteren. Yoga- of pilates oefeningen verbeteren jouw ademhalingstechniek en helpen jou sterke buik- en rugspieren te krijgen waarmee je jouw houding verbetert en je longen meer ruimte krijgen. Heb je inspanningsastma, praat dan eerst met je arts om te bespreken hoe je actief kunt blijven en tegelijkertijd je astmasymptomen kunt beperken.
Tip 2: Zorg voor een gezonde leefstijl
Als je nog rookt, dan is het belangrijk dat je probeert te stoppen. Roken belast niet alleen jouw longen, maar kunnen jouw longen ook beschadigen. Ook voeding speelt een rol. Er zijn voedingsstoffen die in verband worden gebracht met astma, denk aan de allergie voor koemelk, pinda’s en noten. Maar er zijn ook voedingsstoffen waar je baat bij kunt hebben zoals Omega 3. Dat zit vooral in bepaalde vissoorten. Het is een vet met een ontstekingsremmende werking. Cafeïne kan zelfs astmatische klachten verlichten omdat het de hartslag en de ademhaling stimuleert. Vitamine B6 en vitamine C spelen een belangrijke rol bij de weerstand. Een voldoende inname met de voeding kan ontstekingen in longen verminderen. Daarnaast draagt het bij aan het bestrijden van infecties.
Tip 3: Vermijd jouw astma prikkels
Weet jij waar jouw prikkels vandaan komen? Heb je bijvoorbeeld last van huisstofmijt? Dan kan dagelijks stofzuigen helpen! Zodra je weet waar jouw kortademigheid, hoesten en piepende ademhaling door wordt veroorzaakt, wordt het gemakkelijker om die prikkel te vermijden. Let ook op de factor stress in je leven. Langdurige stress kan astma verergeren.
Tip 4: Ken je geneesmiddel
Er zijn twee soorten astma-geneesmiddelen: geneesmiddelen ter voorkoming en ter verlichting van de klachten. Om de ontsteking in de longen te verminderen en een astma aanval te voorkomen, moet je trouw elke dag het geneesmiddel innemen. Het helpt je astma onder controle te houden. Het geneesmiddel ter verlichting helpt je op de momenten dat de symptomen toeslaan en zorgt ervoor dat jouw luchtwegen zich snel verder openen. Zorg ervoor dat je weet hoe je het geneesmiddel correct gebruikt en zorg dat je het op zak hebt voor het geval de astma verergert. Een correct gebruik van jouw astma-inhalator en een goede inhalatietechniek maken een groot verschil voor een betere ademhaling.
Tip 5: Laat je begeleiden door een gespecialiseerde fysiotherapeut
Leven met astma is niet makkelijk. Je kunt er veel stress van hebben en er onzeker en zelfs angstig door worden. Vind je het moeilijk om met astma een normaal leven te leiden dan kan een gespecialiseerde fysiotherapeut jou verder op weg helpen.
Heeft u astma en kunt u wel wat ondersteuning gebruiken?
Maak dan snel een afspraak door te bellen naar 078 616 05 36, een e-mail te sturen naar info@fysio-dubbeldam.nl
of ons contactformulier in te vullen.